Çarşamba, 2 Ekim 2024

Küresel Piyasalar Artan Jeopolitik Gerilimle Temkinli

Paylaş

  • Küresel Piyasalarda Asya hisseleri, İran’ın İsrail’e yönelik füze saldırısının ardından Ortadoğu’daki gerilimlerin artmasıyla karışık bir şekilde işlem gördü ve bazı piyasalarda temkinlilik dikkat çekti.
  • Axios’a konuşan İsrailli yetkililer, İsrail’in birkaç gün içinde İran’daki petrol üretim tesislerini hedef alabilecek güçlü bir karşılık vereceğini söyledi.
  • Avrupa hisse senedi vadeli işlemleri, Salı günü nakit piyasanın %0,9 düşüşle kapanmasının ardından Euro Stoxx 50 vadeli işlemesi %0,4 artışla pozitif bir açılışa işaret ediyor.
  • DXY endeksi 101 seviyesinin üzerinde sabit kalırken, EUR/USD paritesi 1,11’in altında ve USD/JPY kısa bir süreliğine 144’ün üzerine çıktı.
  • Günün öne çıkanları arasında Euro Bölgesi İşsizlik Oranı, ADP Ulusal İstihdam Raporu, Polonya Merkez Bankası (NBP) Politika Duyurusu, OPEC+ JMMC Toplantısı, Avrupa Merkez Bankası’ndan de Guindos, Lane, Elderson, Schnabel ve ABD Merkez Bankası’ndan Hammack, Musalem, Bowman ve Barkin’in konuşmaları yer alıyor. Ayrıca, İngiltere ve Almanya’dan arz bekleniyor. Bu süreçte BM’de Güvenlik Konseyinin acil gündemle toplantısı da yakından takip edilecektir.

Küresel Piyasalarda Bu Sabah Öne Çıkanlar

Günaydın. Ortadoğu’daki gerilimler petrol ve altın fiyatlarını yükseltti. Fransa bütçede zor kararlar alıyor. İngiltere Başbakanı Keir Starmer Brüksel’e gidiyor. ABD limanlarındaki grev ABD’nin Doğu Kıyısı ile Körfez Kıyısı’ndaki limanlardaki faaliyetleri durdurdu. İşte bu sabah konuşulanlar:

İran gerilimleri

İran’ın İsrail’e bir dizi füze fırlatmasının ardından petrol fiyatları yükseldi ve altın rekor seviyelere yakın kaldı. İsrail Savunma Kuvvetleri, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun misilleme yapma sözü verdiği sırada birçok füzenin engellendiğini açıklasa da İran’ hipersonic (sesten hızlı) füzelerini engellemek mümkün olmadı.

Yatırımcılar, İsrail’in nasıl bir karşılık vereceğini netleştirmeyi beklerken genel bir riskten kaçınma havası hâkim oldu. ABD hisseleri, artan jeopolitik gerilimler nedeniyle düştü. S&P 500 %0,93 gerilerken, Dow Jones Sanayi Endeksi %0,41 ve Nasdaq Bileşik Endeksi %1,53 değer kaybetti. Bu sırada, Hong Kong hisseleri, Çin ekonomisi ve cazip değerlemeler konusunda iyimserlikle desteklenen teşvik odaklı ralliyi tatil sonrası geri dönen yatırımcılar sayesinde genişletti. Ancak Japonya ve Güney Kore borsaları daha temkinli bir piyasa havası nedeniyle kazanç sağlayamadı. Bu temkinli atmosferde, yatırımcılar kripto paralardan geri çekildi. Bitcoin şu anda 61.407,21 dolardan işlem görmekte olup, Pazar günü neredeyse 66.000 dolardan düşüş yaşadı. Kripto ile ilgili şirketler de Salı günü zorlandı. Coinbase %7,4 düşüş yaşarken, seans sonrası işlemlerde yaklaşık %1 daha değer kaybetti.

Fransız bütçesi

Başbakan Michel Barnier, bütçe açığını Avrupa Birliği sınırları içine çekme hedefini iki yıl erteledi. Yeni başbakanın milletvekillerine yaptığı ilk politika konuşmasında belirttiğine göre, Fransa, bütçe açığını GSYİH’nin %3’üne indirme hedefini 2027 yerine 2029’a erteledi. Planında harcama kesintileri ve zenginler ile büyük şirketlere yönelik vergi artışları yer alıyor. Fransa’nın kamu maliyesini onarmak, merkezci koalisyonunun hükümeti devirmek isteyen muhalefetin birleşik çabasına karşı yeterli desteği olmayan Barnier için temel bir meydan okuma teşkil ediyor. Yatırımcılar son aylarda Fransız varlıklarını elden çıkarıyor ve ülke borçlarına yönelik risk primi, Euro bölgesi krizinden bu yana en yüksek seviyeye yaklaşıyor.

SNB müdahalesi?

İsviçre Merkez Bankası’nın (SNB) yeni başkanı Martin Schlegel, gerekirse döviz piyasalarına müdahale edebileceklerini ve faiz oranlarını tekrar düşürmeye hazır olduklarını belirtti. Schlegel, Salı günü yaptığı ilk konuşmada, “Ana aracımız politika faizidir — ancak döviz piyasalarında da aktif olmayı dışlamıyoruz” dedi. Merkez bankası geçtiğimiz hafta borçlanma maliyetlerini üçüncü kez düşürdü ve daha fazla gevşeme sinyali verdi. Schlegel, Bloomberg TV’ye daha fazla faiz indiriminin “muhtemel” olduğunu söylemişti, ancak daha fazla kesintiye dair önceden kesin bir taahhütte bulunmadı. Bu arada, İsviçre frangı yükselişte ve bazı analistler, son on yılın en güçlü seviyesine ulaşabileceğini düşünüyor. Schlegel, “İsviçre’nin rekabet gücü için önemli olan reel döviz kuru, nominal olan değil” dedi.

Brexit sonrası

Başbakan Keir Starmer’ın bugün Brüksel’e yapacağı ziyaret, Avrupa ile Brexit sonrası yeni bir ilişki kurma yolunda gerçek anlamda ilk adımı olacak. Bu sürecin, önceliklerin farklı olması nedeniyle aylar, belki de yıllar alması bekleniyor. Starmer, Temmuz ayında iktidara gelmesinden bu yana Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile ilk kez Belçika başkentinde bir araya gelecek. Starmer’ın İşçi Partisi, 2010’dan bu yana ilk kez iktidara geldiği için, Brexit müzakerelerinin yol açtığı zararları onarmaya çalışıyor. İlişkilerde önemli bir değişim sinyali vermek için, İngiltere ve AB’nin önümüzdeki yıl ilk ikili zirvelerini düzenlemeyi planladıkları söyleniyor. Ancak AB ve İngiltere, bu olumlu resetin peşindeyken, farklı öncelikleri nedeniyle daha fazla zorlu müzakerenin kapıda olduğunu gösteriyor.

Liman grevinin yaygın etkileri

Uluslararası Liman İşçileri Birliği üyeleri Salı günü greve başladı ve ABD’nin Doğu Kıyısı ile Körfez Kıyısı’ndaki limanlardaki faaliyetleri durdurdu. Maine’den Teksas’a uzanan bu limanlarda eylemin uzaması halinde küresel tedarik zincirleri ve ekonomi ağır darbe alabilir. Bu durum enflasyonun yeniden yükselme riski taşımasına yol açabilir.

Güncel gelişmeler

Bugün Euro Bölgesi’nin Ağustos ayı işsizlik verileri, İngiltere Merkez Bankası’nın PFC tutanakları ve ABD mortgage başvuruları ile Eylül ayı istihdam değişikliği bekleniyor. Ayrıca Avrupa Merkez Bankası’ndan Guindos, Kazaks, Simkus, Elderson ve Schnabel ile ABD Merkez Bankası’ndan Hammack, Musalem, Bowman ve Barkin gibi önemli merkez bankası yetkilileri konuşma yapacak.


Küresel Piyasalarda Bu Sabah

Hisse Senetleri

ABD hisseleri, İran’ın İsrail’e, Nisan ayındaki saldırının “iki katı büyüklüğünde” olduğu bildirilen bir saldırı düzenlemesi ve üç İsrail askeri üssünü hedef aldığını açıklamasının ardından, Ortadoğu’daki gerilimlerin önemli ölçüde tırmanmasıyla baskı altında kaldı. Axios’tan Ravid, Salı günü ABD’nin İran’ın İsrail’e balistik füze saldırısı düzenlemeye hazırlandığına dair işaretler aldığını bildirmesinin ardından satışlar başladı ve saldırı gerçekleştikten sonra satışlar daha da derinleşti. Ancak İsrail’in halk üzerindeki kısıtlamaları kaldırması ve İran saldırısının sona erdiğini açıklamasıyla kayıpların bir kısmı telafi edildi.

Asya-Pasifik hisseleri, İran’ın İsrail’e füze saldırısının ardından Ortadoğu’daki gerilimlerin artmasıyla karışık bir şekilde işlem gördü.

ASX 200 endeksi, emtia ile ilgili sektörlerdeki kazançların teknoloji ve tüketici sektörlerindeki kayıpları dengelemesiyle yatay seyretti.

Nikkei 225, önceki gün yenin değer kazanmasının ardından açılışta düşüş yaşadı ve 38.000 seviyesinin altına çekildi.

Hang Seng, tatil sonrası Çin’in teşvik politikalarıyla tetiklenen rallisine devam ederek teknoloji ve gayrimenkul sektörlerinde kayda değer bir güç gösterdi.

ABD hisse senedi vadeli işlemleri (ES -%0,2) jeopolitik belirsizlikler nedeniyle sakin bir seyir izledi.

Avrupa hisse senedi vadeli işlemleri, Salı günü %0,9 düşüşle kapanan nakit piyasasının ardından Euro Stoxx 50 vadeli işlemesi %0,4 artışla pozitif bir açılışa işaret ediyor.


Döviz (FX) Piyasaları

DXY, güvenli liman talebinin etkisiyle dün yükseldikten sonra 101.00 seviyesinin üzerinde yatay seyretti.

EUR/USD, üçüncü gün üst üste kayıplar yaşadıktan sonra 1,1100 seviyesinin altında sakin bir seyir izledi.

GBP/USD, yönsüz bir seyir izleyerek 1,3300 seviyesinin altına düştü ve bugün İngiltere için önemli bir olay planlanmadı.

USD/JPY kademeli olarak yükseldi ve yenin son güvenli liman akışlarının bir kısmını kaybetmesiyle kısa bir süre 144.00 seviyesini geri kazandı.

Antipodean (Avustralya ve Yeni Zelanda doları) paraları, emtia kazançları ve Hong Kong’daki hisse rallisinin Çin ile ilgili momentumun devam edeceğine işaret etmesiyle gece boyunca toparlandı.

SNB (İsviçre Merkez Bankası) Başkanı Schlegel, İsviçre’de enflasyonun yalnızca hizmetler tarafından yönlendirildiğini ve geçen haftaki faiz indiriminin nedeninin azalan enflasyon baskısı olduğunu söyledi. Schlegel, faiz indirimi olmasaydı enflasyon tahminlerinin daha düşük olacağını, şu anda negatif faizleri dışlayamadıklarını ve SNB’nin hiçbir seçeneği göz ardı etmediğini ekledi.


Tahvil Piyasaları

10 yıllık ABD Hazine tahvili vadeli işlemleri, İran’ın İsrail’e saldırısının güvenli liman talebini artırmasının ardından dünkü yükselişin ardından durakladı.

Bund vadeli işlemleri, gece boyunca ECB yetkililerinin konuşmaları ve Bund arzı öncesinde son zirveden hafifçe geri çekildi.

10 yıllık Japon devlet tahvili vadeli işlemleri, küresel piyasalardaki bir önceki günkü kazançları izledi ancak önemli bir veri eksikliği ve 145.00 seviyesindeki dirençle sınırlı kaldı.


Emtia Piyasaları

Petrol vadeli işlemleri, İran’ın İsrail’e saldırmasının ardından Ortadoğu’daki gerilimlerin tırmanması ve özel sektör envanterlerinde başlıca ham petrol stoklarında beklenenden daha büyük bir düşüş göstermesinin ardından destek buldu. Katılımcılar şimdi JMMC toplantısını ve en son DoE envanter raporunu bekliyor.

Spot altın kararsız işlem gördü ancak güvenli liman talebinden önceki gün kazandığı değerleri korudu.

Bakır vadeli işlemleri, karışık risk iştahına rağmen, Hong Kong’daki ticaretin yeniden başlaması ve hisse senetlerinin yükselmesiyle Çin’in teşvik eforunun devam ettiği sinyalleriyle yukarı yönlü hareket etti.

Kripto

Bitcoin, USD 61.000 seviyesini geri kazandıktan sonra seans boyunca istikrarlı bir şekilde yükseldi.


Öne Çıkan Haberler

ABD

ABD Demokrat Başkan Yardımcısı adayı Walz, Başkan Yardımcısı tartışmasında İsrail’in kendini savunmasını desteklemeye devam edeceklerini belirtti. Ayrıca, eski Başkan Trump’ın ABD ile Çin arasındaki en büyük ticaret açığını yarattığını ifade ederken, 1989’da Çin’e yaptığı ziyaretin zamanlamasını yanlış aktardığını kabul etti.

ABD Cumhuriyetçi Başkan Yardımcısı adayı Vance ise tartışmada Harris’in ekonomik politikalarının Amerikan işçilerinin çıkarlarını karşılamadığını söyledi ve Trump’ın ekonomik politikasının ABD’ye sanayiyi geri getirmeye odaklandığını vurguladı.

Asya-Pasifik

Japonya’nın yeni Ekonomi Bakanı Akazawa, deflasyondan tamamen çıkmanın en büyük öncelik olduğunu ve Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) da bu hedefi paylaşması gerektiğini belirtti. Ayrıca, BoJ’un faiz artırımı konusunda dikkatli olması gerektiğini ve Başbakan Ishiba’nın daha fazla faiz artışına olumlu bakmadığını ifade etti.

AB/İngiltere

ECB üyesi Kazaks, ECB’nin Ekim ayındaki faiz kararına ilişkin piyasa fiyatlamasıyla hemfikir olduğunu ve Euro Bölgesi ekonomisinin kritik bir noktaya yaklaştığını söyledi.

Jeopolitik

İran Devrim Muhafızları (IRGC), İsrail’e füze saldırısı düzenlediklerini ve İsrail misilleme yaparsa tekrar hedef alınacağını duyurdu. Bu saldırının, Hamas Lideri Haniye, Hizbullah Lideri Nasrallah ve IRGC Komutanı Nilforousha’nın öldürülmesine karşılık olduğunu açıkladı. İran devlet televizyonuna göre saldırıda hipersonik ‘Fattah’ füzeleri kullanıldı.

İsrail ordu radyosu, İran’dan İsrail’e yaklaşık 200 füze fırlatıldığını ve bu füzelerin 10 milyon İsrailliyi hedef aldığını bildirdi. İsrail Kızılayı, saldırıda kimsenin yaralanmadığını, ancak Ürdün’de üç hafif yaralanmanın olduğunu, ayrıca bir Filistinlinin şarapnel nedeniyle öldüğünü açıkladı.

İran haber ajansı Fars’a göre, füzelerin %80’i hedefleri vurdu. IRGC ise füzelerinin %90’ının başarıyla hedefe ulaştığını belirtti. Bazı İran füzelerinin Ürdün hava sahasında İsrail hava savunması tarafından imha edildiği de bildirildi.
ABD Başkanı Biden, ABD ordusuna İsrail’in savunmasına destek olunması talimatını verdi ve İsrail’i hedef alan füzelerin vurulmasını emretti.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Sullivan, İran’ın İsrail’e yaklaşık 200 füze fırlattığını ancak İsrail hava savunması ve ABD’nin iş birliği sayesinde saldırının etkisiz kaldığını söyledi.

İran Cumhurbaşkanı, İran’ın savaş istemediğini, ancak her türlü tehdide kararlı bir şekilde karşı koyacağını belirtti.

İran, İsrail misilleme yaparsa altyapısına büyük zarar vereceklerini ve İsrail’in destekçilerinin de bölgedeki üslerinin hedef alınacağını bildirdi. İran Dışişleri Bakanı, İran’ın BM Şartı’nın 51. maddesi kapsamında meşru müdafaa hakkını kullandığını ve saldırının sona erdiğini belirtti, ancak İsrail’in tekrar karşılık vermesi durumunda daha sert bir yanıt geleceğini ifade etti.

Reuters’a göre, İran’ın İsrail’e saldırı emri dini lider Hamaney tarafından verildi.
İsrail İç Cephe Komutanlığı, saldırıların sona ermesinin ardından İsrail’deki kısıtlamaları kaldırdı ve uygun bir zamanda yanıt vereceklerini açıkladı.

İsrail Başbakanı Netanyahu, İran’ın büyük bir hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini söyledi. Netanyahu ayrıca, saldırının başarısız olduğunu ifade etti.

Axios’a konuşan İsrailli yetkililer, İsrail’in birkaç gün içinde İran’daki petrol tesislerini hedef alan güçlü bir yanıt vereceğini belirtti.

İsrail Savunma Bakanı Gallant, ABD Savunma Bakanı Austin ile İran saldırısına karşı ortak hazırlıklar yaptıklarını belirtti. Austin, İran’ın doğrudan askeri saldırı başlatması durumunda “ağır sonuçlar” doğacağını vurguladı.

İsrail askeri kaynakları, hava kuvvetlerinin Ortadoğu’da tam kapasiteyle faaliyetlerine devam ettiğini ve Salı gecesi de çeşitli operasyonlar düzenleyeceğini belirtti. Ayrıca, Lübnan’ın güneyindeki Beyrut banliyölerinde yaşayan sakinlerin tahliye edilmesi için uyarılar yapıldı.

Hizbullah, İsrail’in Beit Hille bölgesindeki topçu birliğini roketlerle vurduklarını açıkladı. Ayrıca, Lübnan’ın Adaisseh kasabasına sızan İsrail kuvvetleriyle çatıştıklarını ve onları geri çekilmeye zorladıklarını duyurdu.

İsrail ordusu, Salı günü Hizbullah’a silah transferinden sorumlu olan Muhammed Cafer Kasır’ın öldürüldüğünü açıkladı.

Sky News Arabia, Irak’ın Anbar bölgesindeki Ain al-Assad üssü yakınlarında patlamalar olduğunu bildirdi. Irak’taki direniş grubu, ABD’nin İran’a yanıt vermesi durumunda ABD üslerinin hedef alınacağını açıkladı.

Son Yazılar

İlginizi Çekebilir