- Washington kilit kimyasalları ve daha fazla makine parçasını kontrol etmek istiyor
- ABD, Seul ve Berlin’i Çin’in teknoloji alanındaki yükselişini birlikte kontrol altına almaya zorluyor
ABD Müttefiklerine Çin’i Çip Teknolojisi Konusunda Daha Fazla Sıkıştırmaları Çağrısında Bulundu
ABD hükümeti, Hollanda, Almanya, Güney Kore ve Japonya gibi müttefiklerine, Çin’in yarı iletken teknolojilerine erişimi üzerindeki kısıtlamaları artırmaları için baskı yapıyor.
Biden yönetiminin son girişiminin, son iki yıldır uyguladığı ihracat kontrollerindeki açıkları kapatmayı ve Çin’in yerli yeteneklerini geliştirmedeki ilerlemesini engellemeyi amaçladığı özel görüşmelerden bahsediliyor.
Örneğin ABD, Hollanda’dan ASML Holding NV’nin Çinli müşterilerin bu yıl bu cihazların satışına sınırlama getirilmeden önce satın aldığı hassas üretim ekipmanlarının bakım ve onarımını yapmasını engellemesini istiyor.
ABD ayrıca Japon şirketlerinden fotorezist de dahil olmak üzere çip yapımı için kritik öneme sahip özel kimyasalların Çin’e ihracatını sınırlamalarını istiyor. Japonya, JSR Corp. ve Shin-Etsu Chemical Co. dahil olmak üzere fotorezist alanında birçok lidere ev sahipliği yapıyor.
Bazıları, Tokyo ve Lahey’in Washington’un son hamlesine soğukkanlılıkla karşılık verdiğini ve daha sıkı tedbirler düşünmeden önce mevcut kısıtlamaların etkisini değerlendirmek istediklerini savunuyor. ABD Ticaret Bakanlığı yetkilileri geçen ay Tokyo’da ihracat kontrolleriyle ilgili bir toplantı sırasında konuyu gündeme getirdiği söyleniyor.
Bu konuyla ilgili olarak taraflar yorum yapmayı reddediyor.
Biden yönetimi, 2022’den bu yana Çin’in yarı iletken endüstrisini hedef alarak, gelişmiş üretim makineleri ve yapay zeka geliştirmek için kullanılanlar gibi sofistike çiplerin ihracatına kapsamlı kontroller getirdi. Üretim ekipmanlarının geliştirildiği iki kilit ülke olan Japonya ve Hollanda da geçen yıl ABD’nin bu çabasına katıldı.
Ancak, özellikle Japon ve Hollandalı mühendislerin bazı ekipman onarımlarını yapmaya devam edebilmeleri ve yarı iletken üretim ekipmanlarında kullanılan yedek parçaların akışı konusunda hala açıklar var.
ABD’li yetkililer geçtiğimiz Ağustos ayında Çin’in Huawei Technologies Co. şirketinin, ABD’nin Asya ülkesinin ilerlemesini durdurmaya çalıştığı noktadan bir nesil ileride olan ev yapımı bir çiple çalışan bir akıllı telefonu tanıtmasıyla şok oldular.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, Huawei atılımının ardından “mümkün olan en güçlü” eylemi gerçekleştirme sözü verirken, Cumhuriyetçi milletvekilleri Huawei ve çip üreticisi ortağı Semiconductor Manufacturing International Corp’un ABD teknolojisine erişiminin tamamen engellenmesi çağrısında bulundu.
ABD’nin son hamlesi mevcut sınırlamaları sıkılaştırma çabasını da içeriyor. ASML’nin Çin’de kısıtlı donanımlara servis ve onarım yapmak için lisansa ihtiyacı var ancak Hollanda onay konusunda biraz gevşek davranıyor. Zira, ABD’nin Hollanda’nın daha katı bir yaklaşım benimsemesini istediği söyleniyor.
ABD ayrıca daha fazla ülkeyi ihracat kontrol ablukasına çekmek istiyor. Bu kişilere göre, Biden yönetimi Almanya ve Güney Kore’yi halihazırda Japonya ve Hollanda’yı içeren bir anlaşmaya dahil etmeye çalışıyor çünkü dört ülke de yarı iletken tedarik zincirindeki kilit firmalara ev sahipliği yapıyor.
Almanya için kritik oyunculardan biri, ASML’ye gelişmiş çip üretimi için gerekli optik bileşenleri tedarik eden özel bir cam üreticisi olan Carl Zeiss AG. Yetkililer, ABD’nin Almanya’dan Zeiss’ın bu tür bileşenleri Çin’e göndermekten vazgeçmesini istemiş.
Hollandalı yetkililer de Almanya’nın ihracat kontrol grubuna katılmasını umuyor ve Biden yönetimi Haziran ayındaki G7 zirvesinden önce bir anlaşma için bastırıyor. Berlin geçen yıl Çin’e çip kimyasalları ihracatını kısıtlayıp kısıtlamama konusunu değerlendirdi ancak Nisan ayında Çin’i ziyaret edecek olan Şansölye Olaf Scholz henüz bu konuda bir tavır almadı. Bu arada Scolz’un yardımcısı Robert Habeck bu hafta ABD’yi ziyaret ediyor ve gezisi sırasında Raimondo ile görüşecek.
Buna ek olarak ABD, çip üretiminde ve yapım ekipmanları için yedek parça tedarikinde öncü rolü nedeniyle Güney Kore ile ihracat kontrolleri konusunda görüşmelerde bulundu. Bazı kişilere göre, ABD’li yetkililerin geçen yıl Seul’deki mevkidaşlarından çok taraflı gruba katılmalarını istemesinin ardından iki ülke Şubat ayında yapılandırılmış bir diyalog başlattı.