Teknoloji Devleri, Antitröst İncelemesine Tabi Tutuluyor. Düzenleyiciler Yapay Zekaya Erken Odaklanıyor
ABD Adalet Bakanlığı, Nvidia gibi büyük teknoloji şirketlerinin, yapay zeka (AI) pazarında hakimiyet kurup kurmadığını incelemek için harekete geçti. Teknoloji devinin AI çip pazarındaki payının %80’in üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu nedenle, bakanlık şirketin sözleşme ve ortaklıklarının şartlarını mercek altına aldı. WSJ’nin haberine göre soruşturma henüz erken aşamada ve şu ana kadar şirkete bir celp gönderilmedi. Ancak ilerleyen süreçte daha derinlemesine incelemeler yapılabilir.
Nvidia, basında çıkan celp iddialarını geçen hafta yalanladı. Adalet Bakanlığı’nın daha geniş kapsamlı bir inceleme kararı alması durumunda, önümüzdeki aylarda belgeler talep edilebilir.
Aynı zamanda, Federal Ticaret Komisyonu (FTC) da Microsoft, Amazon ve Google gibi teknoloji devlerinin AI’e yaptığı yatırımları araştırıyor. Bu şirketlerin, AI teknolojilerinde üstünlük sağlayarak rakiplerine karşı avantaj elde edip etmedikleri inceleniyor.
Değişen Yaklaşım
ABD’deki antitröst düzenleyiciler, AI alanındaki bu erken müdahaleleriyle geçmişe kıyasla daha proaktif bir duruş sergiliyor. Önceden, hükümet yetkilileri hızla büyüyen teknoloji pazarlarına müdahale etmekte isteksizdi. Ancak son yıllarda, dev teknoloji firmalarının aşırı güç kazandığı eleştirileri arttı ve Biden yönetimi bu konuda daha sıkı adımlar atmaya başladı.
Chicago Üniversitesi Hukuk Profesörü Randal Picker, bu yeni yaklaşımı şöyle açıklıyor: “Piyasa gücüne sahip olmak yasaldır, ancak önemli olan bu gücün nasıl kullanıldığıdır.”
AI pazarında rekabet oldukça yoğun ve küçük şirketlerin bu alanda varlık göstermesi zor. Büyük firmalar, AI teknolojisine yatırım yapabilmek için çok büyük sermayelere ihtiyaç duyuyor. Bu noktada, antitröst yetkilileri devreye girerek bu büyük şirketlerin, AI’nin kritik alanlarını kontrol altına almalarını engellemeyi hedefliyor.
Teknoloji Devlerinin AI Hakimiyeti
FTC Başkanı Lina Khan, büyük teknoloji firmalarının AI’de tekelleşme riski taşıdığını düşünüyor. Üretken yapay zeka, insan gibi düşünme ve yaratma yeteneklerine sahip sistemler geliştiriyor. Khan’a göre, bu teknolojiye güç sağlayan kritik girdilerin az sayıda şirketin elinde toplanması tehlike arz ediyor.
Adalet Bakanlığı’nın antitröst şefi Jonathan Kanter de bu görüşü destekliyor. AI’nin, büyük firmaların hâkim olduğu diğer teknoloji alanlarına benzer şekilde şekillendiğini ifade ediyor. Büyük veri ve hesaplama gücüne dayalı bu teknoloji, hâlihazırda güçlü olan şirketlere avantaj sağlayabilir.
Nvidia’nın AI modellerini eğitmek için kullanılan çipleri, OpenAI gibi şirketler için vazgeçilmez hale geldi. Şirket Avrupa, Birleşik Krallık, Çin ve Güney Kore gibi birçok ülkede rekabet incelemeleriyle karşı karşıya. Fransa’daki ofisleri geçen yıl baskına uğradı ve çeşitli bilgi talepleri aldı.
Rekabet Endişeleri
Nvidia’nın piyasadaki yüksek payı tek başına yasa dışı değil. Şirketin büyümesi, çiplerinin AI’nin ihtiyaçlarına oldukça uygun olmasından kaynaklanıyor. Ancak, antitröst davası açılabilmesi için hükümet, şirketin rekabeti nasıl engellediğini ve bu gücü nasıl genişlettiğini kanıtlamalı.
Bazı rakipler, Nvidia’nın pazar gücünü kötüye kullandığını düşünüyor. AI çip üreticisi SambaNova Systems’ın CEO’su Rodrigo Liang, piyasada Nvidia dışındaki seçeneklere de büyük bir talep olduğunu belirtiyor. Ancak bazı müşteriler, şirketin rakiplerini tercih edenlere çip satmama ihtimalinden korkuyor.
Nvidia ise bu iddiaları reddediyor. Şirket, müşterilerinden hiçbir zaman münhasırlık talep etmediğini ve herkesle çalıştığını belirtiyor.
Nvidia’nın AI çiplerinin kıtlığı, hangi şirketlerin bu çipleri alabileceğini belirliyor. Şirket, yeni nesil çiplerinin talebinin arzı aşacağını ve bunların kısa sürede piyasaya çıkacağını duyurdu.
Nvidia, ürünlerinin yüksek performansının pazar payını açıklayan temel neden olduğunu söylüyor. Hükümetin sorularına yanıt vermekten memnuniyet duyduğunu ve iş yapma şekillerinin her zaman yasal olduğunu vurguluyor.
Gelecek İncelemeler
Antitröst düzenleyicileri, sadece şirketlerin iş uygulamalarını değil, aynı zamanda birleşme ve satın almalarını da inceliyor. Nvidia’nın, AI çip kümelerini organize eden “Run” adında bir girişimi satın almak için yaptığı anlaşma da Adalet Bakanlığı tarafından inceleniyor.
AI alanındaki bu soruşturmalar uzun sürebilir ve hükümet, teknoloji devlerinin piyasadaki güçlerini kötüye kullanıp kullanmadığını yakından takip etmeye devam edecek.
Kaynak: WSJ