Dördüncü ay üst üste düşüş yaşayan Ağustos Ifo endeksi, Almanya ekonomisinin bitmek bilmeyen durgunluğunun bir diğer göstergesi olarak karşımıza çıkıyor.
Hâlâ bir toparlanma belirtisi yok. Geçtiğimiz hafta açıklanan hayal kırıklığı yaratan PMI verilerinin ardından, Almanya’nın en önemli öncü göstergesi olan Ifo endeksi, son dönemdeki düşüş eğilimini sürdürerek Temmuz ayında 87,0 olan seviyesinden Ağustos ayında 86,6’ya geriledi. Bu, endeksin üst üste dördüncü ayda da düşüş kaydettiği anlamına geliyor.
Bugünkü düşüşle birlikte, yılın başında yaşanan iyimserlik dalgası büyük ölçüde ortadan kalkmış durumda. Ağustos ayındaki bu gerileme, zayıflayan mevcut durum değerlendirmesi ve düşen beklentilerden kaynaklandı.
Ifo Endeksi – Bitmek Bilmeyen Durgunluk
Alman ekonomisi, bir yıl önce bulunduğu yere geri dönmüş gibi görünüyor: Euro bölgesinin büyüme açısından geride kalan ülkesi, yakın bir zamanda iyileşme belirtileri göstermeyen bir durumda. Geçen hafta açıklanan Temmuz ayı PMI endeksi, üçüncü çeyreğe zayıf bir başlangıç yapıldığını ortaya koymuştu ve bugünkü Ifo endeksi, şu anda iyimserlik için çok az neden olduğunu kanıtlıyor.
Yılın ilk aylarında Alman ekonomisini saran döngüsel umut, büyük ölçüde küresel ekonominin zayıflaması, ABD ekonomisinin soğuması endişeleri, devam eden jeopolitik gerilimler ve iç politika belirsizliği nedeniyle kayboldu. Ayrıca, artan iflas sayıları ve bazı şirketlerin yakında gerçekleştireceği iş yeniden yapılandırma duyuruları, son yıllarda ekonominin az sayıdaki güçlü noktalarından biri olan işgücü piyasasının üzerinde Demokles’in Kılıcı gibi sallanmaya devam ediyor.
Yine de, bu yeni düşen ekonomik güven göstergeleri ne kadar moral bozucu olursa olsun, yılın ikinci yarısında potansiyel olumlu sürprizleri göz ardı etmemek gerekir. On yılı aşkın bir süredir görülen en yüksek reel ücret artışı, artan iş kaybı korkularına rağmen Alman tüketicilerin cüzdanlarını açmasını sağlayabilir. Bununla birlikte, sanayi üretimi hâlâ kurtarıcı olabilir. Stoklar, benzeri görülmemiş bir süredir yüksek seviyelerde bulunuyor. Sanayi sipariş defterlerinde küçük bir iyileşme bile, stok döngüsünü tersine çevirip sanayi üretimini yeniden büyümeye geçirebilir.
Son dönemdeki ekonomik güven göstergeleri, döngüsel rüzgarların ve yapısal değişikliklerin ortasında olmanın ne anlama geldiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Bu, tipik bir ders kitabı döngüsü değil, aksine fiilen durgunluk olarak tanımlanabilecek benzeri görülmemiş bir dönemdir. Bu durum, süreci daha iyi hale getirmese de, anlamayı kolaylaştırabilir